Kalça Rahatsızlıkları

Kalça

Kalça eklemi, bacağımızı gövdeye bağlayan hareketli, bilya-yuva şeklinde bir eklemdir. 

Doğuştan Kalça Çıkığı: Kalça ile ilgili en sık rastlanan problem doğuştan kalça çıkığıdır. Bu hastalık anne karnından itibaren bebekte kalça ekleminin iyi gelişmemesinin ve buna bağlı olarak kalça ekleminde çıkık, yarı çıkık gibi bozukluğun olduğu durumdur. Son zamanlarda Gelişimsel Kalça Çıkığı olarak da adlandırılmakta olan bu hastalığın erken tanınması çok önemlidir. İlk 6 ay içinde teşhis konulabilirse basit bir bandaj tedavisi ile iyileşebilen hastalık, daha sonraları alçı tedavisi gerektirmekte, 1 yaşından sonra ancak ameliyatla düzelebilmektedir. Daha geç tanınanlarda ise kalıcı aksaklık, kısalık gibi ciddi problemler ömür boyu kalıcı olabilmektedir.

Yeni doğan bebeğin kalça çıkığı için yüksek risk taşıdığı durumlar söz konusudur. Ailede kalça çıkığı olması, ilk kız bebek, çocukta boyun eğriliği, ayak eğriliği gibi problemlerin olması, çocuğun makat gelişiyle doğması gibi durumlar kalça çıkığı muayenesinin dikkatle yapılması gereken durumlardır. Esasen her doğan bebeğin yenidoğan muayenesi yapılırken kalça çıkığı muayenesi de yapılmalıdır. Tam olmayan çıkıklar bazen bu muayene ile gözden kaçabildiğinden erken dönemde oldukça etkili olan kalça ultrasonografisi mutlaka çekilmelidir. 3 aylıktan büyük bebeklerde kalça değerlendirilmesinde ultrasonografinin yerini düz röntgen grafisi alır.

Kalça çıkığı veya kalça eklemi yetersizliği tedavisi uzun ve meşakkatli bir tedavidir. Aile ve tedaviyi üstlenen hekim arasında iyi bir birliktelik ve uzun süre takip gerektirir. İlk 6 ayda pavlik bandajı denen özel bandaj tedavide çoğu kez yeterli olur. 6 aydan sonraki çocuklarda kalça anestezi altında yerine konduktan sonra alçı tedavisi uygulanır.

1 yaşından büyük çocuklarda ise açık ameliyatla kalça yerine konup tavan ameliyatları denen ameliyatlarla eklemin yuva kısmının desteklenmesi gerekebilir.

Kalça çıkığı mevcut hastalarda orta ve ileri yaş dönemlerinde kalça kireçlenmeleri sık olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunlarda da genellikle protez ameliyatları gerekir.

Çocuklarda kalçada daha az görülen bir hastalık da perthes hastalığıdır. Kalça eklemine giden damarların sebebi bilinmeyen bir şekilde fonksiyonunun bozulması ve kalça ekleminde buna bağlı yumuşama ve şekil bozukluğu söz konusu olan bir hastalıktır. Özellikle 4-8 yaşlarındaki erkek çocuklarında sıktır. Bu yaşlardaki çocuklarda aksama, dize doğru vuran kalça ağrısı ile ortaya çıkar. Tedavisi istirahat, yürüme cihazları ve bazen de ameliyattır. Kalçada kalıcı bozukluklar sık gelişir.

Kalça Kireçlenmesi (Koksartroz): Kalça eklemini oluşturan femur başı ve acetebulum denen bölgelerdeki kıkırdağın bozulup eklemin ağrılı ve hareketinin kısıtlı hale gelmesi hastalığıdır.

Kalça kireçlenmesi en sık kalça ekleminin yapısal bozukluklarında olur. Kalça çıkığı, kalçadaki tavanın yetersiz olduğu displazik kalça denen durumlar, kalça bölgesi kırıkları, avasküler nekroz denen ve özellikle uzun süreli kortizon denen ilacın kullanımına bağlı kalça ekleminin bozulması en sık kalça kireçlenmesi sebepleridir.

Hasta, kalçasını özellikle yana doğru açmada, bağdaş oturmada zorlanır ve ağrı duyar. Çorap giyerken zorlanma tipiktir. Coxortroz teşhisi direkt röntgen filmleri ile konur. Tedavisi için, şekli bozulmuş ve ağrılı olan kalça ekleminin ameliyatla çıkarılıp yerine kalça protezi konması gerekir.

Kalça protezlerinin de bir yuva (acetebuler) bölümü ve bir de baş (femoral) bölümü vardır. Genel olarak günümüzde 2 tip kalça protezi kullanılmaktadır. Daha genç, kemik kalitesi iyi hastalarda çimentosuz kalça protezi uygulanır. Kemik yapısı incelmiş, osteoporozlu hastalarda ise çimentolu kalça protezi uygulanır.